چرا الکتروموتور داغ می‌شود؟
داغ شدن الکتروموتور یکی از مشکلات رایج در صنعت است که ممکن است باعث آسیب دیدن آن شود. دلایل داغ شدن موتور میتواند متنوع باشد، اما یکی ازدلایل رایج آن وجود مشکلات در سیم پیچ های داخلی الکتروموتور است. هر الکتروموتور دارای سیم پیچ های متعددی است و اگر در هر یکی از سیم پیچ ها مشکلی وجود داشته باشد، مسیر جریان الکتریکی قطع می‌شود و باعث داغ شدن موتور می شود.
افزایش ۱۸ درجه فارنهایت (۱۰ درجه سانتیگراد) در دمای سیم پیچ میتواند به عایق سیم پیچ ها آسیب برساند و طول عمر آن را ۵۰ درصد کاهش دهد. این افزایش دما بدون در نظر گرفتن مدت زمان موقت یا طولانی مدت داغ شدن سیم پیچ، تأثیر غیرقابل برگشتی بر طول عمر دستگاه خواهد داشت.
باتوجه به اینکه حرارت بیش از حد بزرگترین دشمن الکتروموتور است، می‌توان این سوال را مطرح کرد: چگونه می‌توان از داغ شدن بیش ازحد جلوگیری کرد و هزینه تعویض یا تعمیر موتور الکتریی را به حداقل رساند؟ برای حل مشکل داغ شدن موتور، باید دلایل محتمل گرمای بیش از حد را درک کرده و به آن‌ها پراخت.
در ادامه به بررسی ۱۲ دلیل مهم داغ شدن الکتروموتور می‌پردازم:
۱. استارت های متوالی: استارت های متوالی یک از علل اصلی داغ شدن الکتروموتور است. در هنگام راه‌اندازی الکتروموتور، جریان بیشتری نیاز است و این باعث تولید گرمای بیشتری می‌شود. بنابراین، قبل از راه‌اندازی مجدد موتور، بهتر است صبر کنید تا از گرم شدن بیش از حد الکتروموتور جلوگیری کنید.
۲. بار زیاد روی الکتروموتور: بار زیاد بر روی موتور یکی از علل رایج داغ شدن آن است. اگر بار ورودی بیشتر از حد مجاز باشد، سیم پیچ ها تحمل فشار بیشتری می‌کنند و این باعث گرمای بیشتر در موتور می‌شود.
۳. شدت جریان ورودی: در صورتی که جریان الکتریکی ورودی کمتر از حد نرمال باشد، توان الکتروموتور کاهش می‌یابد و در نتیجه داغ شدن آن را ایجاد می‌کند. بهتر است قبل از نصب الکتروموتور، به میزان بار ورودی و توان خروجی آن توجه کنید.
۴. رطوبت محیط: رطوبت زیاد در محیط میتواند یکی از دلایل داغ شدن الکتروموتور باشد. رطوبت زیاد باعث زنگ زدگی در اجزای داخلی الکتروموتور می‌شود و باعث می‌شود اجزای داخلی کندتر عمل کند و در نتیجه تهویه نامناسب در اطراف موتور الکتریکی میتواند باعث داغ شدن آن شود. اگر هوا به درستی به داخل موتور نرسد یا هوای گرم داخل موتور به درستی خروجی نشود، موتور گرم می‌شود. این مشکل میتواند به دلیل کثیف شدن منافذ ورودی موتور یا مونتاژ موتور در یک جعبه بسته باشد.
۶. عدم روغن کاری مناسب: عدم روغن کاری صحیح موتور میتواند دلیل داغ شدن آن باشد. زمانی که روغن کاری به درستی انجام نشود، قطعات داخلی و بلبرینگ‌ها با مشکل روبرو می‌شوند و باعث داغ شدن قطعات می‌شوند.
۷. انتخاب تسمه نامناسب: انتخاب تسمه نامناسب در دستگاه‌هایی که از آن استفاده می‌شود، میتواند باعث فشار بیش از حد بر روی موتور شود و در نتیجه داغ شدن آن را ایجاد کند.
۸. تعمیر نادرست: تعمیر نادرست موتور الکتریکی میتواند یکی از دلایل داغ شدن آن باشد. در صورتی که موتور دچار نقص فنی شود، بهتر است آن را به تعمیرکاران ماهر بسپارید زیرا اشتباهات در تعمیر موتور میتواند باعث گرم شدن بیش از حد آن شود.
۹. استفاده از الکتروموتور نامناسب: انتخاب موتوری که برای کاربری خاص شما مناسب نیست، میتواند دلیل داغ شدن آن باشد. موتوری که توان و گشتاور بیش از حد تولید می‌کند، مصرف برق بیشتری دارد و به تجهیزات متصل به آن آسیب می‌زند. از طرف دیگر، موتوری که خیلی کوچک است قادر به تحمل بار فشاری نیست و در نتیجه داغ می‌شود.
۱۰. ولتاژ اشتباه و نامناسب: ولتاژ زیاد یا کم میتواند به موتور آسیب برساند. وقتی که دینام صنعتی شما ولتاژ مناسبی را تأمین نمی‌کند، موتور جریان بیشتر یا کمتری از منبع تغذیه می‌کشد که میتواند باعث آسیب به الکتروموتور شود و باعث گرم شدن قطعات آن شود.
۱۱. کاربری نادرست: برخی موتورها می‌توانند به طور مداوم کار کنند، در حالی که برخی دیگر برای مدت زمان مشخصی طراحی شده‌اند. استفاده از یک موتور غیر دائمی به طور مداوم ممکن است باعث داغ شدن بیش از حد آن شود.
۱۲. ارتفاع قرار گیری الکتروموتور: محل نصب الکتروموتور نیز تأثیر بسزایی در عملکرد آن دارد. اگر دستگاه شما ارتفاع بالاتری قرار دارد، به خوبی خنک نمی‌شود و ممکن است داغ شود. بنابراین، موتوری را انتخابه برای محل نصب مناسب باشد.
با این همه، باید توجه داشت که علت داغ شدن الکتروموتور ممکن است ترکیبی از این دلایل باشد و بررسی دقیق این علل و رفع آن‌ها میتواند به حفظ عمر و عملکرد صحیح الکتروموتور کمک کند.
این موارد مهم‌ترین دلایلی هستند که به عنوان علت داغ شدن الکتروموتور شناخته می‌شوند اما تنها دلیل این مشکل نیستند. دلایل دیگر داغ شدن الکتروموتورها به شرح زیر هستند:
- راه‌اندازی نادرست الکتروموتور
- لرزش بیش از حد مجاز
- بالانس نبودن محوری و شعاعی
- اختلاف در همسطح بودن استاتور و روتور
- عملکرد نامناسب سیستم‌های کنترلی
- استفاده در سیکل‌های کاری نامناسب
- خراب شدن سیستم ترمز
- شل شدن پروانه‌های خنک‌کننده
- حرکت محوری غیرمجاز
- خراب شدن کلاچ
- کوپلینگ یا گیربکس
- و خراب شدن یا کالیبره نبودن سنسورهای موتور
همگی مواردی هستند که می‌توانند به داغ شدن الکتروموتورها منجر شوند. بررسی و رفع این عوامل نیز برای حفظ عمر و عملکرد صحیح الکتروموتور بسیار مهم است.
چگونه از داغ شدن الکتروموتور جلوگیری کرده و آن را خنک نگه داریم؟
همانطور که در مطلب بالا مطرح کردیم، دلایل بسیاری علت داغ شدن الکتروموتور است، که یا تحت تاثیر محیط اطراف نصب و یا کاربر هستند، یا مربوط به قطعات و عملکرد خود الکتروموتور می‌شوند. درباره عوامل محیطی، کاری که صاحبان صنایع باید انجام دهند، فراهم کردن شرایط مناسب برای فعالیت این موتورهای الکتریکی است.
در کل، برای جلوگیری از داغ شدن بیش از حد الکتروموتور و حفظ عمر و عملکرد صحیح آن، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
1- انتخاب مناسب الکتروموتور: مطمئن شوید که الکتروموتوری که انتخاب می‌کنید، مناسب برای کاربرد خود است و تمام پارامترهای مورد نیاز را دارا می‌باشد.
2- محیط مناسب: محل نصب الکتروموتور را به گونه‌ای طراحی و تنظیم کنید که شرایط مناسبی برای خنک نگه داشتن آن فراهم شود. از فضای کافی، تهویه هوا مناسب و دور بودن از منابع گرما و رطوبت بیش از حد اطمینان حاصل کنید.
3- بازرسی و نگهداری منظم: به طور دوره‌ای دما و وضعیت عملکرد التروموتور را با استفاده از ازارهای مناسب بررسی و بازرسی کنید. در صورت وجود هر گونه نقص یا مشک، اقدامات لازم را انجام دهید.
4- استفاده از لوازم جانبی مناسب: از قطعات و لوازم جانبی با کیفیت و مناسب استفاده کنید تا عملکرد و بازدهی الکتروموتور بهینه باشد.
5- استفاده از فن‌های خنک کننده: در صورت لزوم، از فن‌های خنک کننده الکتروموتور استفاده کنید تا دمای آن کاهش یابد و خنک نگه داشته شود.
6- کنترل فاصله زمانی استارت‌های متوالی: اگر استارت‌های متوالی الکتروموتور را انجام می‌دهید، مطمئن شوید که حداقل زمان لازم بین استارت‌ها را رعایت می‌کنید تا موتور به طور کامل خاموش شود و دمای آن کاهش یابد.
7- آموزش و آگاهی: کارکنان و اپراتورها را در مورد استفاده صحیح و نگهداری مناسب الکتروموتور آموزش دهید تا بهینه‌سازی استفه و کاهش ریسک داغ شدن بیش از حد را تضمین کنید.
با انجام این اقدامات و رعایت اصول نگهداری و استفاده مناسب، می‌توانید از داغ شدن الکتروموتور جلوگیریرده و عم و عملکرد بهین آن را تضمین کنید.
